Futbolcularda Pubis Sakatlığı
Futbolcular arasında “pubis sakatlığı” olarak adlandırılan yaralanmanın asıl adı aslında Osteitis Pubis’ dir. Leğen kemiğini oluşturan kemikler karın ön tarafında eklem yaparlar ve aralarında sert bir kıkırdak yapı vardır. Anatomik olarak burası pubis bölgesi olarak tanımlanır. Fonksiyonları birbirinden farklı olan çok sayıda kas yapısı da buraya yapışır. Bu kaslar arasında gövdemizi büken (abdominal kaslar, mekik çekmemizde görevli) ve kalçamızı içe çeken (adduktor kaslar) kaslar vardır. Bu bölgeyi oluşturan kemik ve kıkırdak yapının zorlanmasına veya enfeksiyonuna osteitis pubis denir. Osteitis pubis’e yol açan neden kesin olarak bilinmemekle beraber, bu bölgede oluşan tekrarlayan mikrotravma veya makaslama kuvvetlerine bağlı aşırı yüklenme problemi en fazla suçlanan nedenler arasındadır. Abdominal veya adduktor kasların kasılmasına yol açan koşu, topa vurma veya oturup kalkma hareketlerinde pubis bölgesinde çekilme kuvveti oluşur ve bu hareketlerin çok fazla tekrarlaması veya şiddetinin fazla olması durumu aşırı yüklenmeye ve hasarlanmaya yol açar. Futbolcular arasında daha yaygın olsa da buz veya çim hokeyi oynayanlarda, haltercilerde, dansçılarda ve atletizm yapan sporcularda da (özellikle maratoncularda) sık görülür. Spor yaralanmaları içinde yaklaşık %6 oranında karşımıza çıkar. Futbolcular en fazla kasık ağrısından yakınırlar. Ağrı belli bir zaman dilimi süresince yavaş başlangıç gösterir. Ağrı bir veya her iki kasık bölgesinde olabilir. Bazen karın ön duvarında veya uyluk ön tarafta da görülebilir. Pubis bölgesine basmakla da ağrı oluşur. Koşu, topa vurma, oturup kalkma veya koşu sırasında ani yön değiştirme aktivitelerinde ağrı artış gösterir. Yaralanmanın ilk dönemlerinde futbolcular sadece antrenman veya maçların sonlarına doğru ağrı olduğunu ifade ederler. İlerleyen dönemlerde ağrı ilk dakikalarda görülmeye başlar ve futbolcunun topallamasına yol açabilir ve performansını da olumsuz etkiler.
İki temel durum osteitis pubis’e zemin hazırlar (Aşırı yüklenme ve Biyomekanik yetersizlik).
Aşırı Yüklenme;
· Sert zeminde oynamak
· Düzgün olmayan zeminde oynamak
· Uzun süre antrenmansız bir dönem sonrası tekrar hızlı yüklenme ile antrenmanlara başlamak (tatilden sonra sezon öncesi hazırlık çalışmalarına futbolcu hazır veya kuvvetli gelmezse veya genç futbolcular A takım ile antrenmanlara başladığında kapasitelerinin üzerinde yüklenmeye başlarsa)
· Antrenman şiddeti veya süresini çok hızlı arttırmak
· Eskimiş veya ayağa uyumu olmayan ayakkabılar ile antrenman yapmak
· Yeterli ısınma yapmadan antrenman veya maçlara çıkmak
· Hatalı antrenman veya tekniğe sahip olmak
Biyomekanik Yetersizlik;
· Ayak yapısında sorunlar (düz taban durumu)
· Kas zayıflığı (özellikle adduktor ve/veya abdominal kaslarda)
· Kaslar arasında kuvvet dengesizliği
· Kas sertliği/gerginliği
· Vücut postürünün bozuk olması
· Fiziksel performansın azalmış olması
· Eklem sertlikleri (özellikle bel, kalça ve diz eklemi)
· Önceki bir kasık yaralanması sonrası yetersiz tedavi veya spora erken dönmek
Tanısal yaklaşımıarasında Spor Hekimi öncelikle ayrıntılı bir muayene yapar ve çoğu durumda tek başına muayene tanıyı koymada yeterli olabilir. Şüpheye düşüldüğü durumda röntgen, kemik sintigrafisi, MR veya tomografi yöntemlerinden bir veya daha fazlası tanıda yardımcı olur. Ayrıca bu tetkikler yaralanmanın hangi aşamada olduğunu da gösterir.
Tedavisindeistirahat en önemli yaklaşımdır. Yaralanmanın iyileşmesine zaman tanımak gerekir. İlk tanı konduğunda ağrıya yol açan sportif aktivitelerin yapılmamasından oluşan istirahat süresi bazı durumlarda 8-10 haftayı bulabilir. Pubis bölgesinde oluşan zorlanmayı/enflamasyonu rahatlatmak için buz uygulama ve ağrı kesici olarak bilinen ilaçların kullanımdan da faydalanılır. Ancak bunlar tek başına yaralanmayı iyileştirmek için yeterli değildir. Ağrıyı azaltmak için uygulanan fizik tedavi yöntemleri, kas zayıflıklarını ve sertliklerini gidermek için kuvvetlendirme ve esneklik egzersizleri ve muayenede ortaya çıkan biyomekanik yetersizliklerin düzeltilmesine yönelik yaklaşımlar problemin kalıcı tedavisinde çok önemli olur.
Osteitis pubis tedavisi bazen problemli olabilir. Ancak uygun tedavi ve yaklaşım ile birkaç hafta sonra normal fonksiyonel aktivitelere dönülür. Daha ciddi durumlarda (özellikle yakınmaları çok uzun süredir olanlarda) tedavi süresi 6 ay kadar uzun olabilir. Bu nedenle erken tanı koymak ve tedaviye başlamak toparlanmanın hızlandırılmasında çok önemlidir.
Spor Hekimliği Uzmanı Prof. Dr. Ufuk Şekir / Bursasporluyuz.net
